All posts by Vincent Bakker

Je teams fysiek laten samenwerken op kantoor gaat op dit moment niet meer. Op afstand werken zal in de toekomst waarschijnlijk een meer constante factor worden voor leiders die teams en organisaties begeleiden. Daarom zul je als leider de virtuele werkomgeving moeten begrijpen en beheersen. Om ervoor te zorgen dat geografisch verspreide teamleden op één lijn zitten en betrokken en verbonden zijn. Zodat ze (blijven) presteren. Om high performing teams te creëren op afstand zijn er vijf belangrijke lessen.

Digitaal leiderschap is nog steeds leiderschap

Digitaal leiden is nog steeds leiderschap. Daarnaast is effectief leiderschap de beste voorspeller van succes en het voortbestaan van een organisatie op de lange termijn. Dit was al zo en dit blijft zo. Effectieve leiders zijn zelfstandig in staat om goede resultaten te bepalen, maar zijn er daarnaast toe in staat dit exponentieel te vergroten via mensen, teams en organisaties. Er zijn vijf lessen die geleerd kunnen worden van succesvolle digitale leiders.

Alles weten over leiderschap op afstand?

Les 1 – Vertrouwen is key
In elk team is vertrouwen onmisbaar. Digitaal is het lastiger om persoonlijk vertrouwen op te bouwen binnen het team. Daarom is het belangrijk voor jou als leidinggevende om vertrouwen binnen het team te stimuleren. Voor vertrouwen zijn open- en eerlijkheid de belangrijkste aspecten. Zorg daarom voor een open en eerlijke sfeer binnen het team. En wees daarbij zelf het voorbeeld door open en eerlijk te zijn. Maar moedig dit ook bij de teamleden zelf aan door aan te sturen op onderlinge feedback en motivatiegesprekken.

Les 2 – Zorg voor veel contactmomenten
Digitale platforms en middelen ondersteunen het thuiswerken volop. Hierdoor zijn er genoeg mogelijkheden om de onderlinge communicatie te stimuleren. Om isolatie te voorkomen is het belangrijk om de digitale momenten in te plannen. Creëer bijvoorbeeld momenten voor een digitale kop koffie, lunch of vrijdagmiddagborrel voor meer betrokkenheid onder medewerkers. Zorg er daarbij ook voor dat je prestaties en bijdragen van individuele teamleden onder de aandacht brengt. En zorg ervoor dat teamleden die niet regelmatig samenwerken dit wel gaan doen. Door bijvoorbeeld een gezamenlijk project voor hun op te zetten of zelf te laten bedenken.

Les 3 – Verbeter de kwaliteit van digitale vergaderingen
Hoe zorg je ervoor dat je team wel effectief blijft gedurende het werken op afstand? Zorg voor effectieve digitale vergaderingen, naast de ‘socialize momenten’ tijdens een virtuele kop koffie. Zoals je zelf misschien al hebt gemerkt is een gehele dag videobellen, van meeting naar meeting, niet effectief. Kort daarom vergaderingen waar mogelijk in, van één uur naar 45 minuten. En zorg dat iedereen ‘aan’ staat. Doe een korte check-in om iedereen actief te betrekken tijdens de vergadering. In die check-in maak je opzettelijk tijd vrij voor het verbinden van mensen en het verdiepen van relaties. Wanneer mensen zich “ingecheckt” voelen voor een meeting, blijven ze meer betrokken. En kies er ook voor niet altijd zelf de facilitator rol te pakken in de vergadering.

Les 4 – Motiveer teamleden
In veel gevallen zijn teamleden afhankelijk van anderen om het werk te voltooien, dus leiders moeten open communicatie faciliteren om ervoor te zorgen dat iedereen productief is. Effectieve digitale leiders zetten een systeem op om de voortgang te volgen en regelmatig op te volgen, maar vermijden micromanagen. Hier zijn een paar praktische tips om medewerkers in een digitale omgeving te motiveren: 1. neem regelmatig één op één contact op met medewerkers, 2. geef feedback, 3. creëer digitale momenten waar het alleen mag gaan om het vieren van successen.

Les 5 – Soft skills zijn essentieel
Soft skills zijn belangrijk voor het aansturen van digitale teams. Jouw rol staat namelijk in het teken van het bevorderen van communicatie tussen teamleden. Werk daarom aan je luistervaardigheid en andere communicatieve vaardigheden. En organiseer digitale teambuilding sessies om te ondersteunen in het socialiseren en elkaar beter leren kennen. Want in les 1 gaat het niet voor niks over vertrouwen.

Digitaal leiderschap, met als doel het creëren van sterk presterende teams, vergt de nodige extra aandacht. Als leider krijg je er veel extra, met name organisatorische, taken bij. En daarnaast zul je meer dan ooit tevoren uitgedaagd worden op je communicatieve vaardigheden. Zorg dat de basis op orde is, of op orde geraakt. Bouw aan vertrouwen, creëer extra contactmomenten, houd effectieve digitale vergaderingen en geef persoonlijke aandacht, juist ook één op één. 

Meer weten over leidinggeven op afstand?

Als leidinggevende verbonden blijven met je medewerkers op afstand is niet gemakkelijk. Zeker wanneer online vraagt om een andere aanpak en er juist nu leiderschap nodig is. Nieuw is thuiswerken niet meer, maar elkaar weken niet meer persoonlijk ontmoeten is toch andere koek. Je staat simpelweg verder van mensen af. De afstand is niet alleen letterlijk groter, maar ook figuurlijk. Hoe blijf je dan toch op afstand verbonden en geef je effectief leiding aan thuiswerkers?

Leidinggeven aan thuiswerkers, wat maakt het lastig?

Waarom is leidinggeven op afstand nou lastig? Je hebt immers nog dezelfde medewerkers. En je weet wat hun sterke en zwakke punten zijn. Echter bevinden ze zich nu in een andere omgeving. De één zit achter de keukentafel, de ander in de slaapkamer en weer een ander op zolder, om maar geen last te hebben van gillende kinderen. Hoe weet je dan wat er speelt bij je medewerkers? Met je team op afstand is het lastig inschatten wat er speelt. Besteed daarom extra aandacht aan het in contact blijven met je medewerkers om effectief leiding te kunnen geven. We geven je 5 tips voor effectief leidinggeven aan thuiswerkers.

Alles weten over leiderschap op afstand?

1. Eén op één
Zie je een medewerker meerdere keren per dag, in verschillende meetings? Dat betekent niet direct dat je verbonden bent met elkaar. Zorg daarom dat je tijdens de teammeetings de persoonlijke momenten met medewerkers niet vergeet. Eén op één is er vaak meer ruimte voor een medewerker om onzekerheden, vragen of problemen te delen.

2. Plan in
In contact komen met thuiswerkers gaat op dit moment alleen door het sturen van een appje, mailtje of door iemand te bellen. Het lijkt misschien eenvoudiger, je hoeft niet letterlijk iemand op te zoeken. En een berichtje heb je zo verstuurd. Toch is voor echte verbinding in deze tijd belangrijk om gesprekken in te plannen. Gesprekken zorgen er namelijk voor dat je meer signalen opvangt. Die signalen heb je nodig om je stijl van leidinggeven op aan te passen, en zo effectief leiding te blijven geven.

3. Persoonlijke aandacht
Is er een moment om met je medewerker in gesprek te gaan? Richt je in het gesprek dan niet alleen op de voortgang van projecten of prioriteiten van taken. Want bij leidinggeven op afstand is je nummer één prioriteit verbinding maken! Vraag daarom ook hoe het met iemand persoonlijk gaat. Deze informatie heb je nodig om dichter bij medewerkers te komen, en op de situaties in te spelen. Want als leidinggevende ben je ook verantwoordelijk voor het werkklimaat en de mentale gezondheid van medewerkers.

4. Rustmomenten
Van de ene vergaderzaal naar de andere, lopen langs het koffiezetapparaat en door naar de volgende meeting. Een klein loopje tussen je meetings. Met thuiswerken is dat wel even anders, met één druk op de knop ga je van de ene naar de andere vergadering. Misschien heb je het al ervaren, maar digitaal vergaderen kan voor medewerkers best vermoeiend zijn. Plan daarom niet altijd een volledig uur in. Probeer vergaderingen in te korten, zo blijft er tijd over voor een korte pauze.

5. Organiseer samenwerking
Er is niet alleen afstand tussen jou en de medewerkers. Ook medewerkers onderling hebben minder contact. Elkaar op de hoogte houden is belangrijk, zo houden medewerkers zichzelf en elkaar scherp. Creëer als leidinggevende bewust momenten om collega’s met elkaar te laten sparren.

Hoe geef je effectief leiding aan thuiswerkers?
Verbonden blijven op afstand is het belangrijkst om effectief leiding te kunnen geven aan thuiswerkers. Alleen dan blijf je signalen oppikken en kun je jouw stijl van leidinggeven hierop aanpassen. Zorg er daarom voor dat je bewust momenten creëert en plant om met medewerkers bij te praten, individueel en met het team. Bespreek daarin niet alleen werkgerelateerde zaken maar juist ook de privé situatie. Dan is het mogelijk om ook op afstand effectief leiding te geven.

Meer weten over leidinggeven op afstand?

Was de rol van leidinggevende de afgelopen jaren al sterk in verandering. De coronacrisis heeft in korte tijd voor nog meer verandering gezorgd. Elke dag kan nu anders zijn, je hebt weinig overzicht en zult daarom flexibel moeten zijn. Je zult je moeten aanpassen en tegelijkertijd anticiperen op wat er concreet gebeurt in je team en in jullie directe omgeving. Dit lukt als je benaderbaar bent en goed kunt luisteren. En zeker op afstand is het belangrijk hier meer aandacht voor te hebben dan ooit. Hoe blijf je in elke situatie effectief leidinggeven? Met de vier stijlen van situationeel leiderschap gaat jou dit lukken!

Situatieafhankelijk

Leidinggeven op afstand, waarschijnlijk ben je inmiddels wel tot de conclusie gekomen dat dit een behoorlijke uitdaging is. Weinig tot geen persoonlijk face-to-facecontact maakt het lastiger om je medewerkers individueel en als team te ondersteunen. Zeker wanneer er letterlijk en figuurlijk meer afstand is tussen jou en medewerkers. Door af te wisselen tussen diverse leiderschapsstijlen is het mogelijk om ook op afstand effectief leiding te geven. Zorg ervoor dat je de stijlen kent en weet toe te passen in verschillende situaties. Hieronder beschrijven we de vier belangrijkste stijlen van leidinggeven op afstand en in welke situaties je deze kunt gebruiken.

Alles weten over leiderschap op afstand?

1. Directief leiderschap
Wanneer je medewerkers zelf hun taken niet meer overzien. Of als er een onverwachte situatie of crisis speelt die vraagt om snel handelen en het aanbrengen van overzicht. Dan is directief leiderschap een slimme keus. In deze stijl zijn de ogen gericht op het doel. Niet de persoon telt, maar de taak of het resultaat staat centraal. Je stelt de doelen en controleert. Het idee is dat mensen sturing en controle nodig hebben, dit is vooral nuttig in onverwachte of crisissituaties. Maar kijk wel uit met de inzet van deze stijl. Het slaat eigen initiatief, creativiteit en motivatie als snel dood. Juist deze kunnen je ook uit lastige situaties leiden.

2. Inspirerend leiderschap
En motivatie is in deze periode van thuiswerken, en vooral veel alleen werken, soms ver te zoeken. Wellicht herken je dit bij je medewerkers, maar ook bij jezelf? Inspirerend leiderschap is dé stijl om de motivatie van medewerkers te stimuleren. Je medewerkers weten wel hoe de werkzaamheden uitgevoerd moeten worden, maar zijn het ‘waarom’ wellicht uit het oog verloren. Deze stijl richt zich dan ook op het ‘waarom’. Ga in gesprek en leg uit waarom de werkzaamheden belangrijk zijn, waar ze aan bijdragen en welk resultaat het kan geven. Zo maak je duidelijk aan je medewerker welke waarde hij of zij heeft.

3. Participerend leiderschap
In de dagelijkse werkzaamheden hebben medewerkers hun draai gevonden. Ze weten wat ze moeten doen en wat het belang is van hun taken. Ook in deze situatie heb je een rol als leidinggevende. Door participerend leiding te geven, kun je medewerkers praktisch ondersteunen. Vooral voor nieuwe teamleden is dit belangrijk. En zeker op afstand kun hieraan goed invulling geven. Plan bijvoorbeeld een werksessie, waarin je gezamenlijk aan een taak of opdracht gaat werken. Start samen online op in bijvoorbeeld Zoom, en laat deze ook aan. Een leuke manier van samenwerken kan bijvoorbeeld zijn het scherm te delen en samen complexe materie inzichtelijk te maken door online te gaan tekenen. Toon in deze stijl je betrokkenheid en vraag hoe het met de ander gaat. En creëer een open sfeer door ook je eigen onzekerheid of kwetsbaarheid te laten zien. Zo blijf je verbonden en leer je van elkaar. 

4. Coachend leiderschap
Een stijl die voor elke leidinggevende steeds belangrijker wordt. Door te coachen kunnen medewerkers, met ondersteuning, leren. Zo stimuleer je persoonlijke ontwikkeling. Maar wanneer begin je te coachen? Dit doe je in een situatie waar medewerkers zelf met een probleem of vraag naar je toe komen. Dit betekent dat medewerkers openstaan voor hulp. Richt je vervolgens op de hulpvraag om medewerkers te coachen naar hun antwoord of oplossing voor het probleem. Zorg er op afstand wel voor dat je zelf regelmatig incheckt bij de medewerker, om ervoor te zorgen dat het probleem of de hulpvragen wel bij je terecht komen.

Effectief leidinggeven is blijven schakelen
Om effectief leiding te kunnen geven op afstand moet je kunnen schakelen tussen verschillende stijlen. Wees alert en proactief en neem het initiatief bij het tot stand brengen van contact. Je wilt namelijk zoveel mogelijk signalen oppikken. Zodat je weet hoe je medewerkers zich voelen en wat hun vragen, problemen of behoeften zijn. Afhankelijk hiervan kies je de juiste stijl. Zo geef je op afstand ook effectief leiding aan je medewerkers.

Meer weten over leidinggeven op afstand?

Je liep gemakkelijk even langs een collega, hoorde nieuwtjes bij het koffiezetapparaat en pikte een stevige discussie op in je team. Weet je nog, leidinggeven op de vloer? Maar nu is het leidinggeven op afstand. Iedereen werkt online. Hoe ga je hier als leidinggevende mee om? Welke gesprekken voer je en hoe doe je dat goed? En hoe kan online juist helpen?

Pik jij alle signalen op?

Overleg via online platforms werkt al veel beter dan telefonisch contact. Als je mensen ziet, signaleer je beter wat er speelt. Maar natuurlijk mis je informatie. Je hoort en ziet toch minder dan in een echt gesprek. Een non-verbaal signaal is dan snel gemist. En je ziet mensen alleen tijdens afspraken, waardoor het risico groeit dat teamleden zich anders voordoen dan ze zich voelen. Tot slot verdwijnt voor veel mensen het plezier van samenwerken, in ieder geval deels.

Dus wat organiseer je nu zodat je goed contact houdt met je team en collega’s? En hoe voer je de gesprekken die je hebt zo effectief mogelijk? Hoe houd je iedereen betrokken, zodat men kansen en zorgen ook durft te delen? In deze blog delen we vijf tips over leidinggeven op afstand.

5 tips voor leidinggeven op afstand

We geven je 5 tips voor leidinggeven op afstand, zodat je direct aan de slag kunt.

1. Plan voortdurend afspraken
2. Manage verbinding en betrokkenheid
3. Wees doelgericht
4. Vraag hoe onderlinge samenwerking verloopt
5. Gebruik leiderschapsstijlen

Alles weten over leiderschap op afstand?

1. Plan voortdurend afspraken 
Allereerst wil je mensen veel en op vaste momenten zien. Misschien plan je één stand-up aan het begin of juist het eind van de week. Misschien plan je dagelijks één op één afspraken. Maar zorg vooral dat je contact houdt. Je kunt immers alleen aandacht geven aan dat wat je opvalt.

2. Manage verbinding en betrokkenheid
Terwijl jij medewerkers niet uit het oog wilt verliezen, geldt hetzelfde ook voor hen. Uit het oog is uit het hart, en teambuilding vereist gezamenlijkheid. Als je elkaar niet voortdurend kunt zien, wordt des te belangrijker dat men weet waaraan men werkt en waarom dat belangrijk is. Definieer daarom voortdurend heldere, liefst uitdagende opdrachten. Met een heldere opdracht kan je medewerker even vooruit en is werken leuk. En zorg dat je bereikbaar bent en open staat voor vragen als iets lastig gaat.

3. Wees doelgericht
Online overleg vereist aandacht en energie, dus zorg dat elk gesprek telt. Uiteraard praat je even over het weekend. Maar vraag daarna doelgericht door naar het verloop van het project of de ervaring bij die klant. Vraag wat je teamlid ervaart en denkt. Dan zie of hoor je snel genoeg of het écht goed gaat. Wees je er bewust van dat de drempel om een zorg te bespreken hoger is, dus zet in het gesprek centraal waarom feedback of een terugkoppeling noodzakelijk is.  

4. Vraag hoe de onderlinge samenwerking verloopt
Vraag ook hoe de onderlinge samenwerking in je team verloopt. Niet alleen jij hebt minder contact met anderen, maar dat geldt ook voor je mensen. Kanalen als Slack of andere slimme online interne communicatietools helpen om onderling contact en sfeer te behouden. Als je koppels samen opdrachten geeft, weet je daarnaast zeker dat er ontwikkeling is. Als het goed gaat, wordt je team steeds zelfstandiger en als het samen niet lukt, kun je dat maar beter weten.

5. Gebruik leiderschapsstijlen
Verschillende teamleden staan er op verschillende momenten verschillend voor en bij elke situatie past een andere aanpak. Denk daarom na over wat je in je gesprek wilt bereiken en welk soort gesprek daarbij past. Is je belangrijkste doel om te delegeren, te coachen, te motiveren of aan te spreken? Bij elk van deze gesprekken past een eigen aanpak. Wil je daar meer over weten, lees dan onze blog over situationeel leiderschap.

Succesvol leidinggeven op afstand begint dus met het organiseren en plannen van gesprekken met je medewerkers. Het is belangrijk daarin aandacht te hebben voor non-verbale signalen, en tegelijkertijd gericht en doelmatig te zijn. Gestructureerd gesprekken aanpakken, levert namelijk meer resultaten op.

Meer weten over leidinggeven op afstand?

Als leidinggevende help en ondersteun je vaak bij concrete doelen of problemen. Maar je speelt ook een belangrijke rol bij bijvoorbeeld diepe levensvragen en persoonlijke ontwikkeling. Als leidinggevende neem je dan ook regelmatig de rol van coach aan. Lopen medewerkers ergens tegenaan of komen ze er echt niet uit? Grote kans dat ze bij jou aankloppen. Dit is je kans om doormiddel van coaching te werken aan persoonlijke ontwikkeling. Maar hoe pak je dit succesvol aan?

Succesvol coachen? Ken je doelen

Medewerkers coachen is een leiderschapsstijl waarbij je iemand veel kunt leren. Je coacht zodat iemand zelf tot een oplossing kan komen. Hierdoor ontstaat er meer vertrouwen om in de toekomst soortgelijke problemen zelf op te kunnen lossen. Maar hoe zet je iemand aan tot actie, als iemand naar je toe komt en een directe oplossing verwacht? Zaak om ervoor te zorgen dat je drie doelen in dit gesprek goed kent:

1. Het probleem verhelderen
2. Iemand aanzetten tot actie
3. Vertrouwen opbouwen

Vier stappen naar succes

Dit gesprek vindt vaak plaats wanneer iemand zelf tegen een probleem aan loopt. Iemand weet niet hoe hij de situatie kan oplossen. Als je iemand ziet worstelen, ben je snel geneigd om met een oplossing te komen. Door te coachen help je niet alleen iemand in het hier en nu, maar juist ook om toekomstige uitdagingen aan te kunnen gaan. Om dit bereiken is het belangrijk de onderstaande stappen in het gesprek te doorlopen:

1. Het doel vaststellen
2. De uitdaging verhelderen
3. Route naar oplossing samen verkennen
4. Komen tot een concreet plan van aanpak

Alles weten over coachen en leiderschap?

1. Het doel vaststellen
In de eerste stap van het gesprek wil je meteen duidelijk krijgen wat het doel is. Voor welk probleem zoeken jullie in dit gesprek naar een oplossing? Soms wordt het al snel duidelijk, maar misschien vindt je medewerker het ook lastig om aan te kaarten dat hij een uitdaging heeft. Zorg daarom dat er vertrouwen is, dat helpt nu maar ook later in het gesprek.

2. Uitdaging verhelderen
In de eerste stap is duidelijk geworden welk probleem jullie willen oplossen. Maar vergeet niet het probleem te verhelderen. Want ziet de medewerker alleen het probleem? Dan ontbreekt het vaak aan de realiteit. Daarom stel je in deze fase het doel om de uitdaging te verhelderen en deze inzichtelijk te maken bij de medewerker. Waar loopt het echt spaak? Een medewerker ziet bijvoorbeeld op tegen het geven van een presentatie, maar het echte probleem zit dieper. Hij is bang dat hij af gaat. Of de klant moet de waarheid horen, maar de medewerker vermijdt liever conflicten. Het probleem achter het probleem zal niet snel prijsgegeven worden. Vraag dus goed door, vat samen en pas gevoelsreflecties toe. Hierdoor ontdek je wat de ander denkt, maar niet direct durft uit te spreken.

3. Route verkennen
Welke mogelijkheden zijn er om het probleem of de uitdaging aan te gaan? Als leidinggevende heb je dit ‘probleem’ misschien makkelijk opgelost door zelf de presentatie te geven of de klant te bellen. Alleen dan blijft de medewerker achter en komt hij ook de volgende keer met een soortgelijk probleem aankloppen. Verken daarom de opties waarbij de medewerker zelf de uitdaging aangaat en het probleem uiteindelijk zelf oplost.

4. Concreet plan van aanpak
Tijd om de oplossing concreet te maken. Welke oplossing past het best bij de medewerker en welke stappen moet hij hiervoor nemen? Leg hierbij de focus op het vertrouwen in de medewerker. Om het probleem op te lossen, zijn er vaak stappen nodig die misschien spannend zijn. Het is namelijk een onbekende situatie. Door het geven van vertrouwen help je niet alleen op korte termijn – de situatie die zich nu voordoet – maar ook op lange termijn – mocht een soortgelijke situatie zich nogmaals voordoen.

Door deze stappen te volgen en er de tijd voor te nemen, stel je iemand in staat zelf een oplossing te vinden voor zijn probleem. Het probleem is helder, er is wederzijds vertrouwen in het gesprek en de medewerker kan na het gesprek concreet aan de slag.

Zelf een simulatie met virtuele acteurs ervaren?

Wat je vooral niet moet doen

“Directe oplossingen en adviezen in het coachgesprek houden persoonlijke ontwikkeling tegen”